بلایای طبیعی از منظر حقوق بین الملل، با تاکید بر پیش نویس کمیسیون حقوق بین الملل

مساله ی بلایای طبیعی، مساله ای است که بشر از ابتدای خلقت تا کنون با آن دست به گریبان بوده است. در طول چند دهه ی اخیر، بلایای طبیعی رشد چشمگیری داشته اند؛ این رشد نه تنها در تعداد، بلکه در شدت بلایای طبیعی نیز مشاهده شده است. سازمان ملل در گزارش جدیدی اعلام کرده است، وقوع بلایای طبیعی نظیر طوفان، سیل و موج های گرمایی از دهه 70 میلادی تاکنون پنج برابر شده است. همچنین، بر اساس آمارهای سازمان ملل متحد، هرساله بیش از 226 میلیون نفر تحت تاثیر بلایای طبیعی قرار میگیرند. کاهش و کنترل خطرات و آسیب پذیری ناشی از بلایای طبیعی، و آمادگی پیش از وقوع بلا، اقدامات اضطراری حین بلا و اقدامات ترمیمی پس از آن، از جمله اموری هستند که در حقوق بین الملل به آنها پرداخته شده است. از طرف دیگر، احترام به حقوق بنیادین و رفع نیازهای اولیه ی افراد متاثر از بلایای طبیعی یکی از مهم ترین مسائل موجود در این زمینه بوده که مورد توجه حقوق بین الملل قرار گرفته است. در خصوص کلیه ی این مسائل اسناد مختلفی، در عرصه ی حقوق بین الملل موجود است، اما فقدان یک سند جامع بین المللی که ضمن پرداخت به ابعاد مختلف بلایای طبیعی و حقوق افراد متاثر از آن، عام الشمول و الزام آور نیز باشد، کاملاً احساس می شود. کمیسیون حقوق بین الملل، در سال 2007، کار بر روی پیش نویسی در این زمینه، با عنوان «حمایت از افراد در بلایا» را آغاز کرد، که تا کنون 21 ماده از آن تدوین شده است. این پیش نویس، علیرغم انتقاداتی که بر برخی مواد آن وارد است، می تواند، در رفع نیازها و خلاءهای موجود بسیار موثر و کارگشا باشد.